Festival Onderuit is terug, maar herinner jij nog hoe het was?

Dit jaar wordt op 25 en 26 mei weer een Festival Onderuit georganiseerd, gekscherend ‘Oerol in de polder’ genoemd. Speciaal georganiseerd voor alle nieuwsgierige inwoners -dorps of stads- van Alphen aan den Rijn. Het historische polderlandschap aan de Lagewaard in Koudekerk vormt het decor voor culturele optredens uit de regio.

Om alvast in de stemming te komen blikken we terug op eerdere edities van dit beruchte festival. Het begon allemaal in 2010 toen de oudste toneelvereniging van ons land, Onder Ons uit Hazerswoude-Rijndijk, haar 155-jarig bestaan op een bijzondere manier wilde vieren. Anne-Marie de Groot-Wesselingh en Ben van Leeuwen vormden samen met artistiek leider Klaas Bolhuis in die tijd de kern van de organisatie van het festival. Samen met Anne-Marie en Ben halen we herinneringen op aan toen.

Lokale cultuur onder de aandacht brengen

“We wilden graag een happening organiseren waar we theater, muziek, zang, dans en poëzie zouden samenbrengen om zo cultuur uit de regio onder de aandacht te brengen bij inwoners uit de regio,” vertellen ze. “In die tijd was er in het Rietveld ook een initiatief om, al varend in bootjes, op plekken aan te leggen en daar een voorstelling in de natuur te presenteren. Dat hebben we toen gecombineerd en daarnaast is een fietsroute door Koudekerk uitgezet langs acts, was er een voorstelling in ‘De Oude Nor’ in Hazerswoude-Dorp, een act in de boerderij Beukenhof aan het Spookverlaat én als sluitstuk het toneelstuk ‘Cor en Koos en het zwarte gat’ in Pleijn’68.  Het werd een groot succes, maar bleek organisatorisch wel heel complex door zo’n groot gebied te kiezen.”

Bootjes en water

Burgemeester Latenstein van de gemeente Rijnwoude opende het eerste festival op het terras van Klein Giethoorn en ging samen met de organisatie letterlijk ‘onderuit’, waarna alle aanwezigen volgden. Daarmee werd de sfeer voor het festival wel gezet, uitdagend, origineel, soms ontroerend en mystiek en dan weer choquerend. “Van de eerste keer is mij vooral act ‘De Veerman’ bijgebleven,” vertelt Ben. “Michel de Bakker en vriendin Marianne speelden het verhaal van Aleid van Poelgeest. Je stapte dan op de Oude Rijn in een roeiboot en Michel speelde al varend op de fluit en vertelde een verhaal. Zo werd onder een brug doorgevaren Koudekerk in en daar zat op de oever Aleid die gitaar speelde en prachtig zong. En dat in de avond met de ondergaande zon erbij. Magisch was dat. Je stapte echt een andere wereld in.”

Oh Fredrik…

Anne-Marie: “In 2012 hebben we het anders aangepakt en het festival geconcentreerd rond het Spookverlaat in Hazerswoude-Rijndijk.  Er was een wandeltocht met gidsen langs diverse acts op de route uitgezet. Op de boerderij van de familie De Frankrijker werd toen opera Oh Frederik opgevoerd, speciaal voor dit evenement geschreven en ‘gebaseerd op de legende van Amalia en Frederik, waaraan het Spookverlaat zijn naam te danken heeft’. Bijzonder was ook de act ‘Kat in de zak’ in het weiland. Leuk om te vermelden is dat Gideon Roggeveen, artistiek leider van Onderuit 2024, daarin een rol speelde (in de rode jurk) en bij elke herhaling van de voorstelling opnieuw de sloot in moest duiken om zijn mislukte huwelijk, ofwel ‘de kat in de zak’ op te vissen. Hilarisch was dat.”

De ware geschiedenis van Het Spookverlaat

“De laatste editie in 2014 was nog kleinschaliger en speelde zich af rond onze boerderij aan het Spookverlaat.,” vervolgt Anne-Marie. “Daar hebben we het stuk ‘Het neerstorten van de Hindenburgh en wat daarna gebeurde’ gespeeld.” Ben: “Ook toen waren er weer acts in de polder. Zo speelde ik bijvoorbeeld Hendrikus Woudenspoor en vertelde ‘de ware geschiedenis van Het Spookverlaat zoals opgetekend door Marja van Wetten en Michael van Hoogenhuyze.’ Wie de video’s van de voorgaande festivals wil terugkijken kan deze vinden op de website van Onder Ons toneelvereniging-onderons.nl. 

Een begrip in de regio

Het festival is na drie edities uitgegroeid tot een begrip in de regio. Omdat het organiseren ervan erg veel werk was voor de kleine toneelvereniging Onder Ons, is het bij drie edities gebleven. Toen de Alphens cultuurmakelaar Kristien van den Oever bij haar aantreden een ronde langs de verenigingen maakte, hoorde zij steeds over Festival Onderuit vertellen en hoe leuk dat was geweest. Zij heeft op basis daarvan het initiatief genomen om het opnieuw te organiseren met een stevige organisatie op bredere schouders. En dit keer niet alleen voor Rijnwoude, maar voor alle Alphenaren! Het heeft nog wel even geduurd het voor elkaar te krijgen, maar in mei is het zover!

Onderuit 2024

Wie al een voorproefje wil zien kan op Koningsdag (zaterdag 27 april) naar Park Rijnstroom komen, want daar zal de band Vetschiller het publiek warm maken voor het festival. Op 25 en 26 mei wordt Festival Onderuit georganiseerd in en om de voormalige boerderij van Karel de Jong aan de Lagewaard, waar het prachtige polderlandschap van Koudekerk aan den Rijn het decor vormt voor  theater, dans, muziek, poëzie en beeldende kunst in de polder. Ook voor kinderen is er van alles te doen op het festival. Tickets zijn al te koop en je kunt je abonneren op de Nieuwsbrief via onderuit.eu.