Energie die we zelf gebruiken, wekken we ook zelf op
De energie die we in onze gemeente gebruiken, wekken we zoveel mogelijk zelf op. Inwoners, bedrijven, organisaties/verenigingen en de overheid (gemeente en provincie) werken én beslissen samen hoe en waar duurzame energie wordt opgewekt. Dit is – kort gezegd – het vertrekpunt van coöperatie Energiek Alphen aan den Rijn in het participatietraject van de gemeente over toekomstige locaties voor windmolens en zonnevelden.
In het participatietraject dat deze week van start gaat, kunnen alle belanghebbenden – van individuele inwoners tot belangengroepen en natuur- en milieuorganisaties – hun wensen, belangen en zorgen inbrengen over mogelijke locaties van windmolens en zonnevelden. Energiek Alphen aan den Rijn (EA) kijkt vol verwachting uit naar de zogenoemde straatgesprekken en informatiebijeenkomsten die in de komende weken worden gehouden.
“Wij zijn blij met een goede participatieronde, waarin zowel de feiten als de belangen van inwoners en organisaties duidelijk op een rij komen te staan. Op basis van de feiten kan de gemeenteraad weloverwogen besluiten nemen over de plaats van nieuwe windmolens en zonnevelden”, stelt EA-voorzitter Erik de Ruijter. Hij voegt eraan toe: “Dat er lastige keuzes moeten worden gemaakt, is evident.”
Samenwerking
Als lokale energiecoöperatie zet EA zich in voor een energieneutraal Alphen aan den Rijn in 2050, gelijk aan de doelstelling van de gemeente. Beide partijen sloten hierover vorige maand een samenwerkingsovereenkomst. De route van EA loopt langs drie sporen: 1) energie besparen en verspilling van energie voorkomen, 2) opwekken, opslaan en delen van duurzame energie en 3) inwoners van de gemeente beter bewustmaken van energievraagstukken en hun gedrag daarop aanpassen. Energiek Alphen aan den Rijn voert op deze sporen momenteel verschillende projecten uit.
Voor het participatietraject zijn alle inwoners en belanghebbenden uitgenodigd om deel te nemen aan straatgesprekken en informatiebijeenkomsten. Het overzicht van deze bijeenkomsten staat hier. In de aanloop laten verschillende partijen via de media al van zich horen. “Het onderwerp leeft. Als bestuur en vrijwilligers van Energiek Alphen aan den Rijn hebben wij óók onze inzet op een rij gezet. Ons uitgangspunt is om de energie die we in de gemeente gebruiken zoveel mogelijk in de gemeente zelf duurzaam op te wekken. Daarmee willen we bereiken dat Alphen aan den Rijn in 2050 energieneutraal is.”
Informeren, stimuleren, innoveren en samenwerken zijn leidend in de aanpak van EA, om inwoners bewust te maken van de energievraagstukken én bij de oplossingen te betrekken. “Je kunt vandaag thuis al beginnen om energiebesparende maatregelen uit te voeren en om energieverspilling tegen te gaan”, zegt EA-bestuurslid en Energiecoach Frank van Oudenhove. “Vind je dat moeilijk? Vraag dan een adviesgesprek aan met onze Energiecoaches. Deze service is gratis en onafhankelijk beschikbaar voor eigenaren en huurders. Wij geven veel tips over besparingsmogelijkheden en helpen bewoners desgewenst bij de uitvoering van maatregelen, ook als het over financiering en subsidies gaat.”
Energiegemeenschappen
Een ander initiatief is het zelf opwekken en delen van duurzame energie door energiegemeenschappen. Hierin werken bewoners, bedrijven en organisaties uit een wijk of dorp samen om in hun eigen, lokale energiebehoefte te gaan voorzien. “Zo zorgen zij lokaal voor leveringszekerheid, tegen betaalbare energieprijzen en ontlasten zij het landelijk energienet”, aldus bestuurslid Menno Stijl. Onder zijn leiding voert Energiek Alphen momenteel een pilotproject uit in Benthuizen, waar inwoners, bedrijven, verenigingen en kerken aan meedoen. Stijl: “We denken samen na over het duurzaam opwekken en delen van energie, naar ieders eigen behoefte. We zijn een Local4Local voorbeeldproject. Als het slaagt, gaan we er in veel meer alle Alphense wijken en kernen mee aan de slag.”
Terug naar het participatietraject. “Wij vinden dat ook op het punt van nieuwe locaties voor windmolens en zonneparken de inwoners samen moeten beslissen hoe en waar duurzame energie wordt opgewekt. Alle gebieden in de gemeente moeten aangewezen kunnen worden en dus niet alleen de gebieden die aanvankelijk in de RES werden aangewezen”, zegt Erik de Ruijter. De afkorting staat voor de Regionale Energie Strategie die in 2021 gewijzigd werd vastgesteld door de gemeenteraad. Voor windmolens en zonnevelden werd aanvankelijk vooral ruimte gezocht langs de N11 en op het ITC/PCT-terrein bij Hazerswoude-Dorp en Boskoop. De gemeenteraad besloot vorig jaar dat ook andere gebieden moeten worden bekeken en daar schaart EA zich volledig achter.
Overlast beperken en compenseren
Hier voegt het bestuur van Energiek Alphen aan den Rijn aan toe, dat overlast voor bewoners en natuur zoveel mogelijk moet worden beperkt en gecompenseerd. Ook telt de mening van bewoners in de directe omgeving van een locatie voor windturbines en zonneparken zwaarder bij de keuze van een gebied dan de mening van inwoners die verder af wonen. “Overigens willen we ook rekening houden met de belangen van inwoners die niet financieel in een energiegemeenschap kunnen deelnemen. Dat zal bijdragen aan de acceptatie van uiteindelijke keuzes die moeten worden gemaakt. Géén besluit nemen is geen optie, want dan zal de provincie gebieden aanwijzen”, aldus De Ruijter.
Om het draagvlak nog te vergroten, is Energiek Alphen aan den Rijn voorstander van ten minste vijftig procent lokaal eigendom van nieuwe windmolens en zonneparken. Menno Stijl: “Wanneer een energiegemeenschap mede-eigenaar is, profiteren de bewoners rechtstreeks van de opbrengsten. We willen niet dat de winst alleen maar bij de (buitenlandse) exploiterende energiebedrijven terechtkomt, of bij de producenten van windmolens en zonnepanelen. Lokaal eigendom biedt kansen om draagvlak te creëren en kan beperkte overlast voor bewoners acceptabel maken.”
