Consequent

Jede Konsequenz führt zu Teufel… Wie de duivel zoekt, aanvaardt de uiterste consequenties van zijn ideeën en voert die uit. Ik citeer een uitspraak van Nelleke Noordervliet. En ze voegt eraan toe dat de duivel hem altijd met open armen ontvangt. We weten allemaal dat ‘consequente autocraten’ de nodige vernietigingen aan kunnen richten. We behoeven in dezen niet de geschiedenisboeken te openen… de recente dagbladen en journaals leren ons genoeg.

Ik heb het idee dat de politici die op dit moment bezig zijn met de vorming van een regering ook heel goed weten dat een ijzeren consequentie hun de nodige trammelant kan bezorgen. Ze kunnen wel heel voorzichtig zeggen dat de soep niet zo heet gegeten wordt als ze wordt opgediend; dat is echter een flauw excuus.

Verwijzend naar de eerste zin van dit cursiefje, zou je kunnen zeggen dat het terugkomen op de in de verkiezingsroes gedane uitspraken met gemak te verdedigen is: die verrekte duivel kunnen we missen als kiespijn.

Er staat echter nóg een uitdrukking in mijn geest te popelen: om der wille van de smeer, likt de kat de kandeleer. Mensen zijn maar al te vaak bereid hun principes geweld aan te doen in de hoop er voordeel uit te halen. In één woord: opportunistisch!

Het is m.i. een gevolg van het feit dat aankomende politici (Kamerleden) zich verkijken op onze ingewikkelde wereld: de stikstofcrisis, de dividendbelasting, de immigratie, de oefenplaatsen voor defensie, de bestaanszekerheid, de verhoging van het minimumloon… het zijn allemaal zaken waar je de meest venijnige kreten en slogans op los kunt laten, maar als je er als bewindspersoon mee te maken krijgt… maak je borst maar nat. Als een minister spijkers met koppen wil slaan, zal hij ongetwijfeld vaak aan Willem Elsschot denken… de man van ‘die wetten en die praktische bezwaren’.

Maar… met een beetje goede wil en een vleugje vertrouwen valt er nogal wat te verhapstukken. Hier wringt echter de schoen; als de vier coalitiepartijen afspreken dat de vier partijleiders in de Tweede Kamer ‘moeten’ blijven, is er van vertrouwen weinig sprake. Ik denk aan Bolkestein die ooit verklaarde dat we met Fortuyn in het buitenland een pleefiguur zouden slaan. Ik vermoed dat velen Bolkestein zouden kunnen citeren, als ze denken aan premier Wilders. En het moge duidelijk zijn dat er wel een paar partijleiders onder die ‘velen’ schuilgaan.

‘Er is nu eenmaal een kwetsbare balans tussen de democratische beginselen die we aanhangen en de zorgvuldigheid waarmee wij ze moeten bewaken.’ In de politiek hebben we behoefte aan lieden die zichzelf ter discussie durven stellen. Ik denk vaak aan de schilder Karel Appel. Hij zei het recht voor zijn raap: ik rotzooi maar wat aan!’, maar achter die uitspraak ging een kunstenaar schuil die van wanten wist. Achter dat ‘aanrotzooien’ zat niet alleen een visionair kunstenaar, maar ook een bekwaam vakman.

Ik denk trouwens ook vaak aan Prometheus: het voor de mens onmisbare vuur uit de hemel stelen en daar de consequenties van aanvaarden!

Wist